Naukowcy wyznaczając Kociewie na mapie kreślą różne jego granice. Są bowiem dość znaczne różnice, gdy robią to językoznawcy, socjologowie, geografowie, czy historycy.
Najbardziej popularna jest jednak perspektywa językowa, która pozwala na dość dokładne wytyczenie granic Kociewia. Stanisław Kujot w swojej historii Prus Królewskich wydanej tuż przed I wojną światową pisał: „Wzdłuż lewej strony Wisły od Tczewa po parafię Jeżewo i dolną Wdą czyli Czarnąwodą powtarzają się te same właściwości gwarowe, tylko im dalej na południe, tem mniej wyraźne. Przytoczony tu dopiero badacz (Kazmierz Nitsch – MK) nazwał pas ten kończący się u krawędzi Lasów Kociewiem i mówi o gwarze kociewskiej. U ludności miejscowej Kociewie oznacza jednak tylko najbliższą okolicę Nowej Cerkwi pod Pelplinem, ściśle biorąc tylko parafię tamtejszą i filialną w Królówlesie”.
Badacz wymieniany przez księdza Kujot a, czyli Kazimierz Nitsch, prowadził badania na Kociewiu w 1904 roku. Wyróżnił on Kociewie „pierwotne”, w rejonie dolnego biegu Wierzycy oraz „wielkie”, którą to nazwą objął cały obszar występowania charakterystycznego, zdecydowanie różniącego się od sąsiednich dialektu, nazwanego przez niego kociewskim. On to podzielił też ze względów językowych Kociewie na północne, miedzy Tczewem a Skarszewami, środkowe, nad Wierzycą oraz południowe między Brdą a Wisłą.
Nazwa Kociewie dla całego tego obszaru bardzo szybko przyjęła się w literaturze i nauce jako swego rodzaju odpowiednik, dla od dawna funkcjonujących już Kaszub i Borów. Autorytet krakowskiego językoznawcy utrwalił takie rozumienie „Kociewia”, chociaż dla współczesnych jasnym było, że za Kociewiaków uważają się mieszkańcy dość ograniczonego obszaru nad dolną Wierzycą.
W ćwierć wieku po Kazimierzu Nitschu badania Zofia Stamirowska wykazały, że z nazwą tą w tym okresie utożsamiali się mieszkańcy terytorium od Starogardu po Skórcz i od Ropuch po Piaseczno, choć nadal prawdziwe Kociewie” lokalizowano tylko nad samą dolną Wierzycą. Zaś Maria Pająkowska u schyłku lat osiemdziesiątych XX wieku podkreślała, że zwłaszcza w rejonie Świecia „Nazwa Kociewie brzmi dla informatorów obco, dla niektórych wręcz niepoważnie. Oni nazywają się Pomorzakami. Ta nieświadomość przynależności do Kociewia jest niemal powszechna, nawet u ludzi wykształconych.”. Nie mniej owo ”rozszerzone” Kociewie stało się fundamentem w oparciu o który budowano i buduje się nadal kociewski regionalizm.
Kazimierz Nitsch nie był bynajmniej w dziele takiego wykreślenia kociewskich granic pierwszym, bo podobną próbę podjął tak cytowany autor Słownika Geograficznego, jak i Józef Łęgowski, który w roku 1892 pisał, że granice gwary kociewskiej rozciągają się od Kolbud do Lubania i dalej na południe do okolic Karsina. O tym jak kształtowała się granica kociewska jeszcze bardziej na południe, nie miał już pewnych informacji, o czym lojalnie uprzedził czytelników. Wzdłuż Wisły gwara kociewska rozciągała się aż do okolic Nowego, aczkolwiek i tutaj dr Nadmorski (pseudonim Józefa Łęgowskiego), nie wykluczał, że sięga jeszcze dalej na południe.
Co ciekawe Józef Łęgowski odnotował, że: „Południowo-wschodnia część powiatu Kościerskiego nie należy do Kaszub, lecz do gwary kociewskiej, chociaż w podaniach ludności tamtejszej do Kaszub ją liczą i zaręczają, że dawniej i w Skarszewach jeszcze po kaszubsku mówiono”.
Na Kociewie też można spojrzeć z perspektywy geograficznej.
Przy analizie geografii Kociewia należy zaznaczyć, że pozostawało ono zawsze pod ogromnym wpływem południkowego układu komunikacyjnego. To przez Kociewie biegła od zawsze najkrótsza droga z centralnej Polski do Gdańska.
Postrzegać je wtedy będziemyjako region geograficzno-etnograficzny leżący na lewym brzegu dolnej Wisły w dorzeczu czterech jej dopływów; Wdy, Mątawy, Wierzycy oraz Motławy. Jego granice były w większości dość naturalne: od wschodu Wisła, od zachodu główny kompleks Borów Tucholskich. Kociewski krajobraz tworzy Pojezierze Starogardzkie, część równiny Borów Tucholskich, Równiny Świeckiej oraz lewobrzeżna część Doliny Kwidzyńskiej, przechodzącej w Żuławy Wiślane.
Z punktu widzenia osadnictwa obszar ten dzieli się na dwie części: okolice Starogardu, Skarszew, Tczewa i Gniewa – zwarty, bezleśny obszar o starym osadnictwie oraz oddzieloną od niego kompleksem lasów, do dziś dochodzących do Wisły w rejonie Opalenia, południową, bardziej lesistą, część w okolicach Świecia i Nowego.
Gdy na problem granic Kociewia spojrzymy z perspektywy historycznej, to korzeni odrębności tego subregionu szukać powinniśmy już w średniowieczu.
Na podział administracyjny tego regionu zasadniczy wpływ miało panowanie krzyżackie.
Na Kociewiu zlokalizowane były dwa ośrodki komturskie: w Gniewie i Świeciu oraz klika mniejszych jednostek jak wójtostwo tczewskie czy należące do komturstwa grudziądzkiego Borzechowo. Bezpośrednio na tym fundamencie powstała administracja Prus Królewskich. Interesujący nas obszar znalazł w trzech powiatach nowożytnego województwa pomorskiego: tczewskim, nowskim i świeckim, choć podział ten nie miał w życiu codziennym większego znaczenia. W 1766 roku zadekretowano powstanie powiatu skarszewskiego, lecz reforma ta nie zdołała wejść w życie z powodu rychłego wybuchu konfederacji barskiej i I rozbioru. Podkreślić jednak trzeba znikome znaczenie tego podziału w codziennym życiu. Słaba władza wykonawcza Rzeczpospolitej powodowała ze powiaty były raczej okręgami sądowo-skarbowymi niż administracyjnymi.
W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że Skarszewy wraz z okolicznymi ziemiami od czasów pruskich do 1975 roku należały do powiatu kościerskiego. Powiat świecki obejmował natomiast obszary wykraczające na zachodzie i południu poza dzisiejsze Kociewie. W okresie międzywojennym do powiatu gniewskiego przynależało też pięć wsi na prawym brzegu Wisły, które przypadły Polsce w wyniku Plebiscytu w 1920 roku. Reforma 1975 roku zniosła powiaty, które powróciły dopiero 1 stycznia 1999 roku. Z kociewskiego punktu widzenia najważniejszym novum ostatniej reformy jest włączenie Skarszew do powiatu starogardzkiego.
Nakładając siatkę administracyjną na obszar „rozszerzonego” Kociewia wykreślanego przez językoznawców, odnotować należy zasadnicze rozbieżności. Powiaty tczewski i starogardzki praktycznie w 100% obejmują obszary zaliczane do Kociewia. Jednak poza granicami powiatu starogardzkiego, znajduje się rejon Trąbek Wielkich, które znalazły się w powiecie ziemskim gdańskim, Wysina – Lubania – Liniewa – Starej Kiszewy, które pozostały w powiecie kościerskim oraz rejon Śliwic z Lińskiem i Trzebcinami, które należą do powiatu tucholskiego. Natomiast powiat świecki obejmuje obszar znacznie wykraczający po za Kociewie dialektalne. Leżący na obrzeżach gminy Lniano Błądzim przynależy już do Borów, zaś gminy Świekatowo i Pruszcz to historyczna Krajna- obszar przejściowy między Kociewiem a Wielkopolską.
Dzieje Pomorza Nadwiślańskiego od VII do 1945 roku, red. W. Odyniec, Gdańsk 1978.
Kociewie II, red. J. Borzyszkowski i in., ser. Pomorze Gdańskie nr 17, Wrocław i in.. 1987.
Popularny Słownik Kociewski. Co o kulturze i przyrodzie regionu warto a nawet trzeba wiedzieć, pod red. M. Pająkowskiej-Kensik, Gruczno-Świecie 2009.
Z. Stumiarowska, Kociewie i inne nazwy grup językowo-terytorialnych na pierwotnym Pomorzu, „Język Polski”, nr XXII, 1937, s. 52-56, 80-86, 117-119.
Ze studiów nad dialektem kociewskim i kaszubskim, red. E. Breza, Warszawa-Poznań 1989.